10. VAN 1 CHIỀU
Van một chiều là gì?
Van một chiều (tiếng Anh: check valve) là thiết bị bảo vệ đường ống dẫn; cho phép dòng chất lỏng – khí đi qua chỉ theo 1 hướng nhất định, và ngăn cản dòng theo hướng ngược lại. Van 1 chiều được sử dụng để bảo vệ các thiết bị của mạch thủy lực như ống dẫn, máy bơm, bình chứa, v.v. Ngoài ra, chúng còn có tác dụng ngăn ngừa sự mất mát chất lỏng – khí khi có những sự cố rò rỉ, hỏng hóc ống dẫn.
Van 1 chiều dựa trên chênh lệch áp suất để làm việc. Chúng đòi hỏi một áp lực cao hơn ở phía đầu vào. Khi áp suất ở phía đầu ra cao hơn (hay áp suất ở phía đầu vào không đủ lớn), van sẽ đóng lại.
Van một chiều có thể được phân loại dựa vào chất liệu và kiểu lắp: van một chiều inox lá lật, van một chiều lá lật mặt bích, van một chiều cánh bướm,…
Nguyên lý hoạt động của van 1 chiều
Nguyên lý hoạt động của van 1 chiều nói chung dựa vào lực đẩy của dòng chảy lưu chất, và lực phản hồi của dòng chảy hay lực hồi lò xo. Ở mỗi dòng van 1 chiều sẽ có cơ cấu khác nhau; và nguyên lý hoạt động của chúng cũng có sự khác nhau đôi chút.
Khi không có dòng chảy chảy qua, phần tử trượt của van dưới tác dụng trọng lực của chính nó được giữ chặt ở vị trí đóng. Khi xuất hiện dòng chảy đến van, phần tử trượt dưới tác động của dòng chảy, bị đẩy ra khỏi vị trí đóng và cho phép dòng chảy đi qua. Khi ngắt dòng chảy, đĩa van tựu động trở về vị trí ban đầu; ngăn dòng chảy chảy ngược lại. Như vậy, van một chiều vận hành hoàn toàn dưới tác dụng của chất lỏng – khí.
Ưu điểm của van một chiều
• Van 1 chiều vận hành tự động hoàn toàn dựa vào áp lực của dòng nước – khí.
• Van có khả năng đóng mở nhanh.
• Van được sản xuất bởi các vật liệu có độ bền cao như: gang, thép, inox… Do vậy, có thể sử dụng được ở các môi trường khác nhau
• Trọng lượng van nhẹ, thiết kế gọn, ít tốn diện tích khi lắp đặt và sử dụng khi nào cần sử dụng van một chiều
Ứng dụng của van 1 chiều trong hệ thống
Van một chiều được sử dụng trong nhiều ứng dụng khác nhau. Chúng thường được đặt ở đầu ra của máy bơm để bảo vệ máy bơm khỏi dòng chảy ngược.
Ngoài ra, van thường được sử dụng trong các hệ thống HVAC (Hệ thống sưởi, thông gió và điều hòa không khí). Các hệ thống HVAC thường được sử dụng nhiều trong các tòa nhà cao tầng, nơi chất làm mát được bơm lên nhiều tầng. Các van một chiều được lắp ở đây để đảm bảo rằng chất làm mát không bị chảy ngược xuống.
Khi mua van một chiều, ta cần lưu ý những yếu tố nào?
Trước khi mua bất kỳ 1 sản phẩm nào chúng ta cũng cần xác định mục đích sử dụng và trả lời câu hỏi: Làm sao để có thể sử dụng sản phẩm hiệu quả và lâu dài nhất?
Xác định môi trường sử dụng
Tại sao cùng có chức năng là cho phép lưu chất đi qua van theo 1 chiều nhất định nhưng trên thị trường hiện nay có rất nhiều các loại van một chiều khác nhau như: van một chiều cánh bướm, van 1 chiều lò xo, van một chiều lá lật…
Các nhà sản xuất không tự nhiên chế tạo ra chúng với nhiều các chất liệu khác. Chúng ta không thể sử dụng van gang trong môi trường axít hay với môi trường nước sạch ta có thể dùng nhiều chất liệu như inox, nhựa… Việc xác định đúng môi trường sử dụng ngay từ đầu sẽ giúp ta lựa chọn được loại van phù hợp.
Các yếu tố về nhiệt độ, áp suất làm việc
Mỗi một chất liệu sẽ có một giới hạn về nhiệt độ, áp suất riêng. Điều này sẽ quyết định đến độ bền và tuổi thọ sử dụng của van.
Ngoài ra, chúng ta cũng cần lưu ý đến 1 số các tiêu chuẩn kỹ thuật cơ bản khi chọn van: BS, ANSI, DIN, JIS. Những tiêu chuẩn này sẽ đảm bảo chất lượng sản phẩm.
Giá thành, nhà sản xuất và cung cấp?
Một yếu tố tác động đến quyết định mua hàng của chúng ta chính là giá thành. Trên thị trường hiện nay có rất nhiều các đơn vị cung cấp van 1 chiều có giá thành từ thấp đến cao, đến từ nhiều thương hiệu trong và ngoài nước. Chúng ta không nên chọn mua những van có giá thành rẻ, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng hoặc giấy tờ đảm bảo.
Van 1 chiều mang thương hiệu Wonil Hàn Quốc được Công ty Tâm Phát phân phối với chất lượng đảm bảo và giá thành cạnh tranh. Hãy trở thành người mua hàng thông minh và thông thái các bạn nhé.
Các loại van 1 chiều thông dụng hiện nay trên thị trường
Van 1 chiều dạng lá lật
Là loại van chỉ cho dòng chảy đi qua theo một hướng nhất định, ngăn không cho dòng chảy chảy ngược lại. Lá van được thiết kế nghiêng 45 độ nên đóng mở rất nhanh. Van vận hành hoàn toàn dựa vào áp lực của nguồn nước, và được kết nối vào hệ thống dưới dạng hai mặt bích.
Van một chiều dạng cánh bướm
Là loại van đóng mở nhờ bộ phận cánh van dạng cánh bướm. Khi dòng lưu chất đi qua van từ cửa vào, lực đẩy sẽ tác động đến cánh van khiến chúng mở ra, cho phép lưu chất đi qua van. Khi ngắt dòng lưu chất, lực đàn hồi lò xo khiến 2 cánh van khép lại, van trở về trạng thái ban đầu, ngăn không cho dòng lưu chất chảy ngược trở lại.
Van có kết nối dạng wafer (dạng kẹp) và giá thành rẻ hơn các loại khác nên là sự lựa chọn lý tưởng cho các ứng dụng có không gián hẹp và chi phí thấp.
Van 1 chiều lò xo
Cũng giống như các loại van một chiều khác, van 1 chiều lò xo có tác dụng bảo vệ đường ống, chỉ cho dòng chảy đi qua một hướng và ngăn cản dòng chảy ngược trở lại. Van một chiều lò xo sử dụng lực đàn hồi của lò xo để đóng mở áp xuất của van.
Van một chiều khí nén
Van 1 chiều khí nén chỉ vận hành khi có lực tác động theo một chiều duy nhất. Khi không có dòng khí chảy qua, cửa xoay của van sẽ giữ chặt ở trạng thái đóng dưới tác động của trọng lực hoặc lò xo. Còn khi xuất hiện dòng khí đến sẽ làm thay đổi giá trị áp suất, cửa xoay sẽ bị đẩy ra khỏi vị trí đóng, bộ phận van sẽ chuyển sang trạng thái mở và cho phép dòng khí đi qua van. Ta có thể thấy rằng van một chiều vận hành hoàn toàn tự động dưới tác động của dòng khí nén.
